Jak wykonać solarigrafię?

Do wykonania solarigrafii będą ci potrzebne:

• kartka papieru fotograficznego
• 1 puszka po piwie (lub inna puszka lub pudełko, najlepiej nieprzemakalne i z dekielkiem)
• 1 puszka po napoju energetycznym
• nożyczki, najlepiej do paznokci
• szpilka
• młotek
• deska do krojenia
• czarna farba, matowa (jakakolwiek z castoramy uniwersalna lub do metalu)
• pędzel
• czarna taśma izolacyjna
• cienka blaszka (wycięty kawałek metalu z napoju typu tiger, redbull itp o wielkości około 2x2 cm)
• mały kawałek cienkiego papieru ścierngo, np 5x5 cm
• dwa małe kawałki taśmy dwustronnej

Opcjonalnie

• otwieracz do konserw (ale nie jest konieczny)
• czerwona lampka do roweru lub czerwona żarówka 

1. Wykonanie "aparatu"

Przygotowanie puszki

Przygotowujemy puszkę (aparat)

Opróżnioną puszkę po piwie myjemy aby się nie kleiła i nie pleśniała. Odcinamy pokrywkę otwieraczem do konserw lub nożyczkami (otwieraczem jest najwygodniej i nie pokaleczymy się).

Wycięcie otworu na dziurkę

Puszkę malujemy po wewnętrznej stronie na czarno. Można również pomalować ją na czarno z zewnątrz (puszka ma wisieć przez dłuższy czas, więc fajnie, aby nie zwracała na siebie uwagi i aby była możliwie miła dla oka).

Gdy puszka wyschnie, mniej więcej w jej połowie wycinamy nożyczkami dziurę o wielkości około 1 cm x 1 cm.

3. Wykonanie dziurki

Przygotowujemy dziurkę (obiektyw)

Wycinamy z puszki tiger blaszkę o wielkości około 2x2cm. Następnie kładziemy ją na desce do krojenia, przytrzymujemy pionowo szpilką, a szpilkę uderzamy młotkiem. Jeden krótki ruch pozwoli wykonać regularną dziurkę.

Tak wykonana dziurka z tyłu blaszki wypchnie kawałek metalu. Trzeba go oszlifować papierem ściernym.

Sprawdzamy czy dziurka jest okrągła patrząc przez nią w stronę światła. Jeżeli na oko wygląda na nierówną - warto zrobić jeszcze jedną. Od kształtu dziurki zależy ostrość zdjęcia.

4. Blaszka z dziurką przyklejona
taśmą do właściwej puszki

Przyklejamy dziurkę do puszki (łączymy obiektyw z aparatem)

Jeżeli mamy już w blaszce wykonaną dziurkę, musimy ją przykleić do wcześniej wyciętej dziury w puszce z pomocą taśmy izolacyjnej (kilka warstw nie zaszkodzi). Następnie dziurkę trzeba od zewnątrz tymczasowo zasłonić. Ja zasłaniam ją naklejką z taśmy izolacyjnej, ale miejsce, które będzie się stykało z dziurką osłaniam papierem (ważne jest, żeby nie zakleić przypadkowo dziurki, dlatego unikamy jej styku z klejem). Żeby łatwo było odkleić taśmę, jej brzegi warto zawinąć.  Gdybyśmy nie zasłonili dziurki, obraz na zdjęciu od razu by się zaczął naświetlać (zanim jeszcze ustawimy puszkę tam gdzie chcemy).

5. Dekielek z papieru pomalowany

od spodu na czarno

Przygotowujemy zamknięcie do uszczelnienia puszki (aparatu)

Następnie powinniśmy przygotować dekielek do zamknięcia puszki. Można użyć do tego celu odcięty kawałek puszki lub przygotować dekielek plus minus na wymiar (trochę większy, żeby nie wpadł do środka) z kartonu pomalowanego na czarno.

Dekielek nie musi leżeć idealnie/domykać się, ponieważ przymocujemy go do puszki taśmą izolacyjną, aby uszczelnić puszkę i zabezpieczyć ją przed deszczem.

Wkładamy w kibelku (ciemni) papier fotograficzny do puszki (film do aparatu)

Jeżeli wszystko już mamy, to udajemy się do domowej ciemni, czyli toalety. Idziemy tam z:

1. uciętymi kawałkami taśmy dwustronnej, 
2. zabezpieczoną przed światłem kartką papieru fotograficznego, 
3. przygotowaną puszką,
4. przygotowanym dekielkiem,
5. czerwoną lampką.

Po upewnieniu się, że jest ciemno włączamy czerwoną lampkę (a kto chce lub nie ma lampki, może wykonać tę operację po ciemku). Papier powinien być przycięty w taki sposób aby zmieścił się do puszki i nie zasłonił dziurki. Wkładamy go delikatnie do puszki uprzednio nakleiwszy na jego tyle (zazwyczaj jest to strona mniej śliska) fragmenty taśmy dwustronnej. Taśma będzie trzymała papier przy puszce.

Gotowe puszki

Uszczelniamy puszkę (aparat)

Gdy papier jest w środku i upewniliśmy się, że nie przysłonił dziurki oraz że jest naprzeciwko niej, puszkę przykrywamy dekielkiem i oklejamy wiele razy czarną taśmą izolacyjną tak długo, aż będziemy mieli pewność, że jest szczelna.

Możemy wyjść z kibelka (ciemni) z naszą puszką (aparatem).

2. Powieszenie puszki (wybranie kadru)

Puszkę wieszamy lub stawiamy w oknie z dobrym widokiem na interesujący nas obiekt. Dziurka aparatu (a więc i kadr) powinny być nakierowane na południe, lub opcjonalnie wschód lub zachód - wówczas na zdjęciu słońce będzie miało szansę się uwiecznić. Trzeba ją zwrócić na wprost lub lekko do góry (o około 40 stopni) ale to zależy od kadru, wysokości, efektu, który chcemy osiągnąć.

Puszka powinna być bardzo mocno przymocowana tak, aby się nie ruszała. Polecam w tym celu skorzystanie z taśmy izolacyjnej - można nią przykleić puszkę do poręczy, szyby czy rynny.

3. Wykonanie zdjęcia

Gdy znajdziemy odpowiednie miejsce i przymocujemy puszkę, odsłaniamy dziurkę. Puszka powinna wisieć w miejscu od 3 do 184 dni (lub dłużej).

4. Wywołanie zdjęcia i obróbka

Gdy uznamy, że naświetlanie czas zakończyć - zaklejamy dziurkę i przenosimy puszkę w pobliże skanera. Po wyciągnięciu papieru z puszki już wiemy, czy solarigrafia się udała, bo obraz widać gołym okiem (a raczej jego miękki zarys - trzeba będzie jeszcze to odwrócić do pozytywu w photoshopie lub innym programie). Nie radzę się mu mocno przyglądać, żeby się nie naświetlił.

Skan solarigrafii. Jak widać na zdjeciu obraz
naświetlił się w negatywie

Skanowanie powinno się odbyć sprawnie, najlepiej sprawdzić próbnym skanowaniem, czy  na pewno rozdzielczość jest bardzo dobra (co najmniej 300 dpi), a format pliku bezstratny. Następnie skanujemy papier fotograficzny. Format eksportu powinien być jak najlepszy jakościowo, polecam np. TIFF lub PDF.

Obraz dość szybko znika, dlatego zdjęcie raczej zniknie pod wpływem światła, jeżeli go nie utrwalimy chemicznie.
Jeżeli pierwszy skan nie wyjdzie - nic straconego - można wykonać kolejne. Teoretycznie ten pierwszy skan będzie jednak najlepszy, bo z każdym kolejnym papier będzie ulegał naświetleniu.

5. Obróbka zdjęcia

Zdjęcie po pbróbce w programie
graficznym - odwrócone (invert)
i obrócone prawo-lewo (flip) oraz po
zwiększeniu kontrastu i jasności.

Po wykonaniu skanu plik trzeba otworzyć w programie graficznym (np Photoshop, darmowy Gimp lub inny program do obróbki zdjęć) i zastosować filtr "invert" (odbicie negatywowe). Zdjęcie trzeba też odwrócić prawo-lewo (flip horizontal). Najczęściej konieczne będzie również zastosowanie zwiększenia kontrastu i jasności.

Na obrazie zobaczymy sfotografowany kadr wraz z drogą, którą słońce pokonywało w okresie gdy puszka była na stanowisku. Ciemniejsze miejsca oznaczają zachmurzone dni, najjaśniejsze - bardzo słoneczne.

Oczywiście jeżeli macie już za sobą "klasyczne landszafty solarifgraficzne" możecie zacząć eksperymentować. W zakładce "solarigrafia konceptualna" i "Artykuły o solarigrafii" znajdziecie inspirację.

RADY DLA POCZĄTKUJĄCYCH:

- Pierwszą solarigrafię wystaw na tydzień - po tygodniu zdejmij i sprawdź, czy w zdjęcie wyszło, czy kadr jest odpowiedni, czy papier dość dobry... Jeżeli wszystko jest ok - możesz ustawić właściwe zdjęcie na pół roku
- Papier fotograficzny jest dość drogi, aby oszczędzić, możesz kupować papier przeterminowany.
- Jeżeli pierwszy skan Ci nie wyjdzie, nie panikuj! ja powtarzałam skany po kilka razy i nie widziałam utraty jakości... masz więc trochę czasu gdyby coś nie poszło w trakcie skanowania...
- Uwaga! Praktyka pokazała, że po ustawieniu puszki i otwarciu dziurki należy zwrócić uwagę, czy się nie zatkała podczas gdy była zaklejona!
- Pamiętaj aby cała konstrukcja była wodoodporna.